یکی از رشته‌های پرطرف‌دار در دوره کارشناسی رشته «مهندسی کامپیوتر» است. در ایران، این رشته در مقطع لیسانس در دو زیر شاخه «نرمافزار» و« سختافزار» ارایه میشود. در اصل مهندسی کامپیوتر در سال ۱۹۳۹ آغاز شد، زمانی که جان وینسنت آتناواف و کلیفورد بری، برای توسعه اولین کامپیوتر دیجیتال از طریق فیزیک، ریاضیات و مهندسی برق الکترونیک تلاش کردند وکامپیوتر Atanasoff-Berry را نیز بوجود آوردند که همچنین به عنوان ABC شناخته شده بود که برای تکمیل ۵ سال طول کشید. اما اولین دوره کارشناسی مهندسی کامپیوتر در ایالات متحده در سال ۱۹۷۲ در دانشگاه کلیولند، اوهایو رزرواسیون در غرب ایالات متحده تأسیس شد. مهندسی کامپیوتر رشته ای است که به طراحی و ساخت اجزای مختلف رایانه می پردازد و اهمیت زیادی دارد. هدف این رشته تربیت افرادی است که در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاه ها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگهداری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت کنند. طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش و ویرایش تمام مفهوم هایی هستند که با بیشترین دقت و در کوتاهترین زماندر برنامه های نرم افزاری رایانه انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است. این رشته در کشور ما نیز اهمیت بسیار داشته و تا مقطع دکتری تدریس میشود. مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش سختافزار و نرمافزار است.
نرم افزار
مهندسان کامپیوتر در بخش نرم افزار به تولید، راه اندازی ونگهداری کاربردهای نرم افزاری با کمک فناوریها و مهارتهای علوم کامپیوتر میپردازند. برخی زمینه های کاری و تحقیقاتی دانش آموختگان این رشته به شرح زیر است:
• تولید سیستمهای نرم‌افزاری برای حیطه‌های مختلف صنعتی، تجاری و علمی
ا مدیریت پروژه‌های تولید سیستمهای نرم‌افزاری
• طراحی و بهینه‌سازی پایگاه‌های داده
• ایجاد سازوکارهای امنیتی در سیستم‌ها
• طراحی و پیاده‌سازی پروتکل های شبکه‌های کامپیوتری منظور برقراری ارتباط سریع، مطمئن و امن
• مهندسی اینترنت، طراحی و پیاده سازی موتورهای جستجو در وب و نرم‌افزارهای مبتنی بر وب
• طراحی و پیاده سازی سیستمهای عامل، و سیستمهای توامان سخت افزار و نرم افزار
دانشجویان در دوره کارشناسی ۱۴۱ واحد درسی را میگذرانند.واحدهایدرسی در رشته مهندسی کامپیوتر گرایشهای نرم افزار و سخت افزار الاخصوص در دورهکارشناسی بسیار شبیه هم بوده تا جایی که اختلاف این دو گرایش تنها در حدود ۲۰ واحددرسی است. از دروس تخصصی گرایش نرمافزارمی توان به مهندسی نرمافزار، پایگاهداده، مهندسی اینترنت، هوش مصنوعی، نظریه زبانها و … اشاره کرد.
دروس تخصصی گرایش نرمافزار
- ذخیره و بازیابی اطلاعات
• اصول طراحی و ساخت کامپایلرها
• اصول طراحی پایگاه داده‌ها
• پروژه آزمایشگاه سیستم عامل
• پروژه آزمایشگاه پایگاه داده‌ها
• شبیه‌سازی کامپیوتری
• مهندسی نرمافزار
• تحلیل و طراحی سیستم‌ها
• پروژه نرمافزار
• کارآموزی
سخت افزار
بخش مهندسی کامپیوتر – سختافزار – درزمینه تولید روشها و ابزارهای طراحی مدارهای دیجیتال، فعالیت میکند. فعالیت هایدیگر این گرایش نیز که در زمینه های تحقیقات بر روی پروتکل های چند رسانه ای و باسهای استاندارد بوده از جایگاه بالایی برخوردار می باشد. همچنین تحقیقات به روزی درزمینه متدهای طراحیFPGA ها در این بخش در جریان است. مهندسان کامپیوتر سختافزار در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد ودکترا در زمینه‌های زیر فعالیت می کنند:
• ابزار CAD برای طراحی و ساخت مدارهای دیجیتال
• زبانهای توصیف سخت افزار در سطوح مختلف و تدوین روشهای طراحی، شبیه‌سازی و سنتز
ت برنامه‌های تست و تولید تست و آزمون‌پذیری مدارهای دیجیتال
• استفاده زبانهای سخت افزاری برای بررسی مدارها از نظر استفاده توان، قابلیت اطمینان و سرعت
• فشرده‌سازی تصویر، پردازش سیگنال‌های ویدیویی
• طراحی و ساخت پروتکل‌های چندرسانه‌ای و استانداردهای مربوطه به آن
پژوهش‌هایی در جهت ساخت پروسسورهای شبکه و پروتکل‌های آن
• روشهای ساخت مدارهای توان پایین
از آنجایی که دانشجویان در این گرایش آماده طراحی مدارهایالکترونیکی می شوند، دروس تخصصی آنها تا حدود زیادی مشابه دروس رشته مهندسی برقگرایش الکترونیک است. از دروس تخصصی آن می توان الکترونیک۲، الکترونیک دیجیتال، طراحیمدارهای مجتمع در ابعاد خیلی بزرگ، موضوعات پیشرفته در سخت افزار، طراحی مدارهایواسط و … را نام برد.
دروس تخصصی گرایش سختافزار
- سیگنال‌ها و سیستم‌ها
• مدارهای الکتریکی
• انتقال داده‌ها
• سیستمهای کنترل خطی
• الکترونیک دیجیتال
• طراحی سیستمهای VLSI
• کارآموزی.
دو گرایش نرمافزار و سختافزار در مقطع کارشناسی بیش از آن که درس های اختصاصی داشته باشند درس های مشترک زیادی دارند، بخشی از آنها عبارتند از:
• فیزیک
• ریاضی
• مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی
• آزمایشگاه کامپیوتر
• معادلات دیفرانسیل
• ساختمان‌های گسسته
• برنامه‌سازی پیشرفته
• آمار و احتمالات مهندسی
• ریاضی مهندسی
• مدارهای الکتریکی
• ساختمان داده‌ها
ت زبان ماشین و برنامه‌سازی سیستم
• مدارهای الکترونیکی
• مدارهای منطقی
• طراحی الگوریتم‌ها
• طراحی و پیاده‌سازی زبانهای برنامه‌سازی
• ریز پردازنده
• معماری‌کامپیوتر
• شبکه‌های کامپیوتری
• سیستمهای عامل
• کارگاه عمومی.
در کل نمی توان تفاوت زیادی در مقطع کارشناسی بین نرمافزار وسخت افزار قائل شد چرا که دانشجویان هر گرایش با داشتن حق انتخاب در دروساختیاری(که در حدود ۱۵ واحد است) در صورت علاقه می توانند دروس اختصاصی گرایش دیگررا بگذرانند. تفاوت ها در مقطع کارشناسی ارشد بسیار زیاد شده تا جایی که به ندرتمی توان دروس مشترک بین این دو گرایش پیدا کرد.
دانشجویانی که وارد رشته مهندسی کامپوتر میشوند باید پیشزمینه ریاضی قوی، الاخصوص در ریاضیات گسسته و آمار و احتمال داشته باشند.
آینده شغلی
با توجه به گسترش روزافزون دنیای رایانه امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان رایانه احساس می شود. امروزه یک مهندس کامپیوتر اگر علاقمند به کار باشد، هیچ وقت با مشکل بیکاری روبه رو نمی شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت های شغلی بیشتری داشته و برای کارکردن نیاز به امکانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است که نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار کار می شوند بلکه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار کار شده و فعالیت کنند. برای مهندسین سخت افزار هم امکان کار در شرکتهای تولید کننده قطعات و دستگاهها و مراکز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتکار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبکه اینترنت زمینه کار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.
اولین نفری باشید که درباره این دوره نظر میدهید!