اگر دانش‌آموز یا دانشجو هستید، احتمالا خیلی وقت‌ها هنگام حل مسائل فیزیک احساس کرده‌اید این درس کاملا برای‌تان ناآشناست! در این صورت، شاید دست‌به‌دامانِ کتاب‌ها یا سی‌دی‌های کمک‌آموزشی شده باشید. برخلاف تصور خیلی از دانش‌آموزان، فیزیک چیزی فراتر از حفظ فرمول‌ها و جایگذاری داده‌های مسئله در آنهاست. در این مطلب می‌خواهیم شما را با روش مطالعه درس فیزیک آشنا کنیم تا بتوانید فیزیک را راحت‌تر و اصولی‌تر یاد بگیرید و حتی از آن لذت ببرید.
اولین نکته‌ی مهمی که باید بدانید، این است که برای فهمیدن فیزیک، باید مسئله حل کنید. معلم فیزیک شما، بر قوانین و مفاهیم اصلی تأکید می‌کند و شما به‌عنوان دانش‌آموز، باید بتوانید از این قوانین برای درک و حل مسئله استفاده کنید.
با استفاده از موارد زیر، سعی کنید در ابتدای ترم پیش‌زمینه‌ای از فیزیک به‌دست بیاورید تا بتوانید گام‌های بعدی را بهتر دنبال کنید.
۱. به سرفصل‌های درس توجه کنید و توضیحاتی را که درمورد آنها ارائه شده است، مطالعه کنید. به‌دنبال نکات اساسی بگردید، سعی کنید الگوی حاکم بر کتاب را شناسایی کنید و بین این درس و آموخته‌های قبلی‌تان، ارتباط برقرار کنید.
۲. کتاب‌تان را بررسی کنید. برای این کار:
- فهرست و مقدمه را بخوانید؛
- هر یادداشتی را که خطاب به دانش‌آموز یا معلم در مقدمه آمده است، مطالعه کنید؛
- سرفصل‌ها را بررسی کنید تا ببینید کدام عناوین حذف شده‌اند و کدام مطالب را در طول ترم خواهید خواند.
۳. همچنان که با این روش کتاب را بررسی می‌کنید، نکات اصلی و مباحث پایه را هم پیدا کنید. نگاهی به مسئله‌ها بیندازید و ببینید نکات اساسی چگونه در این مسائل به‌کار گرفته شده‌اند.
روش مطالعه درس فیزیک قبل از کلاس
عنوان فصل را بررسی کنید تا بدانید قرار است چه مباحثی را یاد بگیرید. بخش‌هایی از کتاب‌تان را که مربوط به آن مباحث هستند، به‌طور اجمالی مطالعه کنید. این بررسی اولیه به شما کمک می‌کند کلاس را بهتر دنبال کنید، چون با اصطلاحات علمی آن آشنا شده‌اید و راحت‌تر می‌توانید مباحث را با آموخته‌های قبلی‌تان پیوند بدهید.
مقدمه و خلاصه‌ی آن فصل را بخوانید و به تیترها و زیرمجموعه‌های آنها توجه کنید. سعی کنید درمورد مباحثی که قرار است پوشش داده شوند، در ذهن‌تان سؤال ایجاد کنید. این کار به شما کمک می‌کند به درس مسلط شوید و درنتیجه آن را بهتر درک کنید.
تصاویر و عکس‌ها را بررسی کنید. ببینید هر تصویر کدام‌یک از مباحث اصلی را شرح می‌دهد.
کلمه‌های جدید، واحد‌های اندازه‌گیری، فرمول‌ها و سایر موارد جدید را یادداشت کنید.
قبل از تدریس، زیر عبارات خط نکشید و آنها را هایلایت نکنید، چون ممکن است استادتان روی آن مطالب تأکید نداشته باشد.
چند لحظه قبل از آغاز کلاس، یادداشت‌های جلسه‌ی قبل را مرور کنید تا بتوانید درس آن جلسه و ارتباط آن با مباحث قبلی را بهتر بفهمید.
فهرستی از خلاصه‌هایتان تهیه کنید تا برای مراجعه‌های بعدی دچار مشکل نشوید. به‌اندازه‌ی کافی فضای حاشیه را خالی بگذارید تا بعدا بتوانید نکات و سؤالات را یادداشت کنید یا می‌توانید یادداشت‌هایتان را روی یک برگه و نکات و سؤالات را پشت آن بنویسید.
وقتی یک طرح یا نمودار را از روی تخته رسم می‌کنید، یادتان باشد کامل بودن آن مهم‌تر از زیبا بودنش است. شما نباید فقط آنچه را که روی تخته می‌بینید کپی کنید، سعی کنید نکاتی را که استاد نمی‌نویسد ولی درموردشان صحبت می‌کند نیز یادداشت کنید.
اگر هنگام یادداشت‌برداری از مطالب جاماندید، یک فضای خالی برای آن بگذارید و ادامه بدهید. بعدا می‌توانید جزوهتان را تکمیل کنید.
از سؤال پرسیدن خجالت نکشید. بسیاری از معلم‌ها به نظرات و سؤالات دانش‌آموزان احتیاج دارند تا بتوانند کلاس را پیش ببرند و موضوع را باز کنند. گاهی‌اوقات هم فراموش می‌کنند یکی از مراحل حل مسئله را توضیح بدهند یا مطلبی را اشتباه می‌نویسند.
روش مطالعه درس فیزیک بعد از کلاس
در اولین فرصت، یادداشت‌هایتان را بازبینی و اصلاح کنید. نیازی به بازنویسی یا پاک‌نویس نیست. به‌جای آن، نکات مهم را پیدا کنید و بین موضوعات اصلی ارتباط برقرار کنید. این نکات را در حاشیه‌ها به‌طور خلاصه بنویسید. این زمان فرصت خوبی است تا یادداشت‌ها و جزوهتان را با هم ترکیب کنید تا در آخر ترم فقط یک جزوه را بخوانید!
همچنان که یادداشت‌هایتان را بررسی می‌کنید، ممکن است سؤالات مختلفی به ذهن‌تان برسد. این پرسش‌ها را یادداشت و سعی کنید با کمک کتاب و دوستان‌تان، به آنها پاسخ بدهید یا از معلم‌تان بپرسید.
«مطالعه‌ی متن درس» و «حل مسئله»، یک چرخه است. سؤال‌ها شما را به‌سمت پاسخ‌ها هدایت می‌کنند و همان پاسخ‌ها، سؤال‌های بیشتری ایجاد می‌کنند. خیلی وقت‌ها یک فصل کامل، به توضیحِ یک موضوعِ پایه‌ای کوچک اختصاص داده شده است. شما باید به‌دنبال همین قوانین و موضوعات اساسی بگردید. این قوانین به دیدگاه فیزیکدانان درمورد طبیعت جهت می‌دهند. تقریبا همه‌ی مسائلی را که در کلاس‌های فیزیک با آنها مواجه می‌شوید، می‌توانید با استفاده از این فرمول‌ها و نکات حل کنید.
وقتی به‌دنبالِ برقراری ارتباط بین موضوعات مختلف هستید، ممکن است متوجه شوید که ابتدای یک مسئله‌ی خاص با جزئیات بسیار زیاد شرح داده شده است، اما ادامه‌ی مسئله به‌صورت خیلی خلاصه بیان شده است. وقتی مسئله این‌گونه تعمیم داده می‌شود، باید به مسائلی که قبلا توضیح داده شده‌اند برگردید و مطمئن شوید که می‌دانید چطور باید آن اصل عمومی را برای این مسئله‌ی خاص به‌کار ببرید. بعد ببینید آیا مسائل دیگری هم هستند که بتوانید با استفاده از آن قوانین حل‌شان کنید؟
در ادامه پیشنهادهایی برای مطالعه‌ی بهتر درس فیزیک ارائه شده است.
۱. مباحث اصلی فصل و یادداشت‌هایی را که در مرحله‌‌ی پیش‌خوانی تهیه کرده‌اید، مرور کنید. به نکاتی که سر کلاس بر آنها تأکید شده بود فکر کنید و سؤال‌هایی را که یادداشت کرده بودید، به‌یاد بیاورید.
۲. اول تکالیف‌تان را حل کنید. اگر تکالیف‌تان هنوز مشخص نشده است، خودتان مسئله‌های مهم‌تر را انتخاب و بررسی کنید. با توجه به مطالبی که از کلاس آموخته‌اید و مسائلی که حل می‌کنید، سعی کنید سؤالاتی درباره‌ی آن فصل از فیزیک در ذهن‌تان ایجاد کنید.
۳. به‌طور فعال مطالعه کنید و سعی کنید مدام در ذهن‌تان سؤال داشته باشید. اگر بخواهید فیزیک را منفعلانه بخوانید، فقط وقت‌تان را تلف می‌کنید. وقتی فیزیک می‌خوانید، حتما یک مداد و کاغذ کنار دست‌تان داشته باشید تا نکات و سؤالاتی را که به ذهن‌تان می‌رسند، یادداشت کنید. اگر احساس کردید مطالعه‌تان فعال نیست، برگردید و دوباره نگاهی به مسائل و یادداشت‌هایتان بیندازید. بخوانید که یاد بگیرید، نه اینکه فقط مطالب را تمام کنید.
۴. به‌صورت دوره‌ای مطالعه را متوقف کنید و چیزهایی را که خوانده‌اید، به‌یاد بیاورید. برای اینکه مطالعه‌ی مفیدتری داشته باشید، می‌توانید مطالب را با صدای بلند بخوانید، نکات مهم را تکرار کنید و آنها را در حاشیه‌ی جزوهتان بنویسید.
۵. هنگام مطالعه، به فرمول‌ها، معادلات و ایده‌هایی برمی‌خورید که در حل مسائل به شما کمک می‌کنند. بعد از مطالعه‌ی این بخش‌ها، به قسمت مسائل بروید و روی یکی از سؤالاتی که با استفاده از آن فرمول‌ها حل می‌شوند، فکر کنید. این همبستگیِ مطالعه و حل مسئله، بخشی از چرخه‌ی «سؤال/جواب/سؤال» است. این کار دیدگاهی به‌دست می‌دهد که با مطالعه (حتی مطالعه‌ی دقیق) به‌تنهایی به‌دست نمی‌آید. مطالعه‌ی منفعلانه یعنی فقط مفاهیم متن را دنبال کنید و مطالعه‌ی فعال یعنی کاربردهای هر مبحث را بررسی کنید و سؤالات مربوط به آن را هم حل کنید. اگر سؤالات را به‌طور فعالانه با راه‌حل مسئله و متن کتاب ارتباط بدهید.
موسسه مشاوره سوپررسپینا در زمینه خدمات مشاوره ای در استان گلستان شهرستان گنبد کاووس فعال می باشد.
آموزشگاه کنکور و تحصیلی رسپینا در حوزه های تحصیلی کنکور، آموزش و پرورش ، انتخاب رشته در استان گلستان ، گنبد کاووس ، مینودشت، گالیکش، کلاله، آزادشهر، علی آباد خدمات مشاوره ارائه می دهد. مشاوره تخصص ماست.